De langzame stoelendans van de formatie geeft de indruk dat de Nederlandse volksvertegenwoordiging zich een zekere luxepositie van uitgebreid formeren kan veroorloven. Psychologen, pedagogen, kinderpsychiaters en maatschappelijk werkers die ondertussen moeten dweilen met de kraan open, kijken er met verbazing naar deze werkwijze, waarbij het nog steeds lijkt alsof de tijd niet dringt.
De ooit zo invloedrijke, maar nu in vergetelheid geraakte psychoanalytici Anna Freud, Joseph Goldstein en Albert Solnit (in hun boek Beyond the Best Interests of the Child, 1984) leerden ons een belangrijk principe: afgaan op het tijdgevoel van het kind (the child’s sense of time). Wat voor een volwassene maar een korte overzienbare periode lijkt, kan voor een kind een eeuwigheid lijken. Die observatie is nu ook relevant voor kinderen op de lange wachtlijsten in de jeugd ggz en de dakloze jongeren die wachten op een begeleid kamervoorziening.
De feiten zijn bekend: meer dan 100.000 kinderen worden jaarlijks in hun ontwikkeling bedreigd en worden mishandeld of misbruikt. In deze Covid-19 periode is dat aantal recent nog meer gegroeid. Er is rechtsongelijkheid (een behandeling die in gemeente A wel wordt betaald, wordt in gemeente B niet betaald). De Kinderombudsman heeft er onlangs op gewezen dat 1 op de 9 kinderen in Nederland in armoede leeft en dat die ouders niet genoeg geld hebben om kleding of voedsel te kopen. Het is nodig de sociale ongelijkheid te verminderen. Op zich geen gek idee om de leerplicht te verlagen naar 4 jaar (onderdeel van de “aanzet tot een regeerakkoord” van mogelijke regeerpartners Rutte en Kaag). Echter, er zullen nu niet genoeg gekwalificeerde leerkrachten beschikbaar zijn daarvoor. Meer investeren in de kwaliteit van onderwijs (kleinere klassen) is nodig. Zo vraagt de epidemie van lachgas onder jongeren in Amsterdam en Den Haag extra investeringen in de verslavingszorg.
Jeugdzorg en jeugdbescherming
De stapel inspectierapporten, notities en artikelen stapelen over problemen in de jeugdzorg stapelen zich op. Als de demissionair kabinetsleden de moeite zouden nemen om toch na te denken over de volgende periode, dan raad ik aan de indringende analyse van Ido Weijers te lezen over de jeugdzorgproblematiek in het Nederlands Juristenblad van 25 juni. Weijers stelt dat het niet alleen een kwestie van geld is. Weijers: “allereerst vraagt de nu ontstane situatie om centrale regie”. Psycholoog Cees Hoefnagels kwam een paar maanden geleden met het initiatief voor een Minister van Kinderen in Nederland. Inmiddels is er een daarvoor lobbyende kerngroep gekomen (waartoe ik ook behoor). Wij schreven de informateur en boden de Vaste Kamercommissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een koffer aan vol ideeën van kinderen over een taakomschrijving van zo’n Minister. Maar als een paal boven water staat dat meer landelijke regie op het gebied van kinderen en jongeren is dringend nodig is en de mammoetanker van de transitie in de jeugdzorg bijgestuurd moet worden. Ook moet jongeren bij het beleid betrekken een gewoon onderdeel worden van de gewenste andere bestuurscultuur. De Raad voor de Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming dringt in een recent advies (Herijking van de Jeugdbescherming) aan op meer landelijke beleid en regie. De Raad pleit voor een Minister van Rechtsbescherming die verantwoordelijk is voor het gedwongen kader van jeugdbescherming..
Minister van Kinderen in IJsland
Een van de meest inspirerende dingen die wij met de kerngroep Minister van Kinderen deden was een zoomgesprek te hebben met de Minister van Sociale Zaken en Kinderen van IJsland, Asmundur Einar Daoason. Onder zijn bezielende leiding moeten regelmatig de prestaties van alle gemeenten en de staat doorgelicht worden op een aantal indicatoren van kinderwelzijn. Het belang van kinderen is door hem centraal komen te staan in de IJslandse politiek en is zelfs een prioriteit voor de buitenlandse politiek van IJsland. Een goed rolmodel voor Nederland. Vooral omdat kinderen centraler kwamen te staan in het beleid.
Dr. Philip Veerman is gz-psycholoog en deskundige kinderrechten te Den Haag.
Follow
